Η επιλογή του κατάλληλου κλιματιστικού συστήματος είναι ένα γεγονός που απασχολεί κάθε σπίτι και κάθε οικογένεια την περίοδο του καλοκαιριού, όπου στην Ελλάδα οι θερμοκρασίες φθάνουν σε ιλιγγιώδη ύψη, μεγιστοποιώντας την ανάγκη για…λίγη δροσιά.
Για να προχωρήσει όμως κανείς στη σωστή επιλογή ενός κλιματιστικού, θα πρέπει να γνωρίζει όλες τις λεπτομέρειες γύρω από αυτά, με τις τεχνολογικές και νομοθετικές εξελίξεις να κατευθύνουν πια τους καταναλωτές σε προϊόντα με υψηλή ενεργειακή απόδοση.
Στην αγορά των κλιματιστικών λοιπόν, έχουμε συγκεκριμένο οικολογικό σχεδιασμό, βάσει του οποίου οι συσκευές κατασκευάζονται έτσι ώστε να λειτουργούν με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας και μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Οι μονάδες αυτές δεν είναι μόνο φιλικές προς το περιβάλλον αλλά προσφέρουν και σημαντική οικονομία στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος κατά την λειτουργία τους.
Ακόμα, τα κλιματιστικά σχεδιάζονται και κατασκευάζονται με στόχο την ολική προστασία του περιβάλλοντος όσο αφορά στη χρήση των πρώτων υλών, στη χρήση του νερού, στις εκπομπές ρύπων, στα απόβλητα και στην ανακύκλωση. Βασικές πτυχές του κανονισμού που προβλέπει τον οικολογικό σχεδιασμό είναι ο καθορισμός του ελάχιστου επιπέδου θέρμανσης και ψύξης, ο προσδιορισμός της μέγιστου επιτρεπτού επιπέδου θορύβου, αλλά και η ενημέρωση του χρήστη για τα χαρακτηριστικά του κάθε συστήματος με την αντίστοιχη ενεργειακή ετικέτα.
Ενεργειακή κατάταξη
Η κατανάλωση του κλιματιστικού είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ονομαστική ισχύ του, αλλά και με την ενεργειακή κλάση στην οποία ανήκει. Η Ενεργειακή Κλάση είναι η ταξινόμηση των κλιματιστικών μονάδων ανάλογα με την κατανάλωση ενέργειας. Η κοινοτική νομοθεσία επιβάλλει όλα τα νέα κλιματιστικά να έχουν ετικέτα με την «ενεργειακή σήμανση» της συσκευής. Η ταξινόμηση γίνεται σε επτά διαφορετικές κατηγορίες, από A έως G, με την Α να δηλώνει την πιο αποδοτική μονάδα και την G την λιγότερη αποδοτική, που θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να αποφεύγεται. Συνήθως ενδείκνυται η επιλογή ενεργειακή κλάσης Α+ ή έστω Α.
Η κατηγοριοποίησή τους γίνεται με βάση την ενεργειακή τους απόδοση, δηλαδή το ωφέλιμο ποσό ενέργειας που ελευθερώνουν στο χώρο, σε σχέση με αυτό που καταναλώνουν. Για την κατάταξη των κλιματιστικών στην ενεργειακή κλάση που αντιστοιχούν, λαμβάνεται υπόψη ο εποχιακός βαθμός ενεργειακής απόδοσης σε ψύξη (Seasonal Energy Efficiency Ratio, SEER), ενώ για την περίπτωση κλιματιστικών με λειτουργία θέρμανσης υπολογίζεται και ο εποχιακός βαθμός ενεργειακής απόδοσης σε θέρμανση (Seasonal Coefficient Of Performance-SCOP).
Η τιμή του δείκτη SEER μιας κλιματιστικής μονάδας είναι η ψυκτική ισχύς κατά τη διάρκεια μίας περιόδου που απαιτείται ψύξη, διαιρεμένη με την συνολική ηλεκτρική κατανάλωση ενέργειας κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Όσο υψηλότερη είναι η τιμή του SEER, τόσο πιο ενεργειακά αποδοτικό είναι το σύστημα. Με αυτό τον τρόπο, μπορεί να υπολογιστεί και ένα εκτιμώμενο κόστος λειτουργίας. Ομοίως, ο δείκτης SCOP υπολογίζεται από το κλάσμα της θέρμανσης που παρέχεται προς την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται.
Το γεγονός ότι, ένα κλιματιστικό έχει ενεργειακή κλάση Α στη λειτουργία της ψύξης, δεν συνεπάγεται κατ ανάγκη ότι, έχει και την ίδια ενεργειακή κλάση κατά τη λειτουργία της θέρμανσης. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία και ακολουθώντας την νέα κατηγοριοποίηση που ισχύει από τις αρχές του 2013, ανάλογα με το SEER και το SCOP του κλιματιστικού συστήματος κατατάσσεται στην αντίστοιχη κατηγορία. Ωστόσο πρέπει να τονιστεί ότι μέχρι τα τέλη του 2012 η ετικέτα που ήταν επιβεβλημένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση να χρησιμοποιείται, ήταν διαφορετική και αντί των συντελεστών SEER και SCOP χρησιμοποιούνταν οι EER και COP αντίστοιχα. Οι τιμές αυτές δεν πρέπει να λαμβάνονται υπόψη καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε αγορά κλιματιστικού διαφορετικής ενεργειακής κατηγορίας από την επιθυμητή. Οι νέοι αυτοί δείκτες χρησιμοποιούνται καθώς μπορούν να δώσουν μια πιο ακριβή εκτίμηση της πραγματικής απόδοσης του κλιματιστικού συστήματος. Αυτό οφείλεται και στο τρόπο με τον οποίο γίνεται ο προσδιορισμός της απόδοσης.
Η κλίμακα ενεργειακής απόδοσης σήμερα εκτείνεται από το A μέχρι το G, ενώ μέχρι τις αρχές του 2019, θα έχουν σταδιακά εξαλειφθεί οι κατηγορίες E, F και G, ενώ ταυτόχρονα θα εδραιωθούν οι κατηγορίες Α+++ μέχρι Α+. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι, ήδη στην αγορά κυκλοφορούν κλιματιστικά με ενεργειακή απόδοση μεγαλύτερη από Α++. Να σημειωθεί ότι, η επιλογή μιας μονάδας με υψηλή ενεργειακή απόδοση Α+ και η χρήση της τεχνολογίας inverter μπορεί να επιφέρουν εξοικονόμηση λειτουργικού κόστους έως και 50% σε σχέση με μια συμβατική μονάδα σταθερών στροφών και Ενεργειακής Κλάσης Β. Ο δείκτης SCOP για τη λειτουργία θέρμανσης υπολογίζεται ανάλογα με την κλιματική ζώνη, λαμβάνοντας υπόψη τρεις διαφορετικούς τύπους κλίματος.