Αναβιώνοντας παλιές μεθόδους θέρμανσης λόγω της οικονομικής κρίσης, οι σόμπες της νέας εποχής έρχονται για να ζεστάνουν το σπίτι μας με τον πλέον οικονομικό, ασφαλή αλλά και μοντέρνο τρόπο!
Στην εποχή της κρίσης, ο περισσότερος κόσμος προσπαθεί να περιορίσει τις δαπάνες του και να στραφεί σε πιο οικονομικές λύσεις για τη θέρμανση του. Διαφημίσεις και ελκυστικές τιμές όμως πολλές φορές αποδεικνύονται… ασύμφορες ή και παραπλανητικές σε σχέση με το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Η επανεμφάνιση των σομπών τα τελευταία χρόνια συνοδεύεται και από ένα πλήθος τεχνολογικών καινοτομιών που τις κάνει πιο αποδοτικές σε σχέση με το παρελθόν, ενώ ήδη κατέχουν και μεγάλο μερίδιο της αγοράς τόσο στην Ελλάδα όσο και στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες.
Το ερώτημα που τίθεται σε πολλούς αγοραστές τελικά είναι «ξύλο ή πέλλετ;» και «τι να επιλέξω: αερόθερμη ή υδραυλική;» Για να απαντηθούν όλα τα παραπάνω πρέπει ο καταναλωτής να γνωρίζει τις πραγματικές του ανάγκες, καθώς επίσης και το μέγεθος της δαπάνης που προτίθεται να κάνει. Συχνά η αρχική εκτίμηση μπορεί να διαφοροποιηθεί αν προστεθούν τα έξοδα εγκατάστασης, η πληρωμή των τεχνιτών ή το κόστος των εξαρτημάτων. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Ξύλο ή πέλλετ;
Ένα από τα πρώτα πράγματα που καλείται να επιλέξει ο υποψήφιος αγοραστής είναι το είδος του καυσίμου που ταιριάζει περισσότερο στις ανάγκες του.
Το ξύλο είναι η πιο απλή φυσική πηγή θέρμανσης που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος από τότε που ανακάλυψε τη φωτιά. Η επάρκεια και η φτηνή τιμή του είναι τα υπέρ του, ενώ απαιτεί μεγάλο αποθηκευτικό χώρο αλλά και τεμαχισμό του βέβαια σε μικρά κομμάτια, τα οποία θα είναι κατάλληλα για χρήση στις διαστάσεις του θαλάμου της σόμπας. Σημαντικό ρόλο παίζει και η υγρασία που επηρεάζει την απόδοση του σαν καύσιμο. Ενδεικτικά, δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 20%. Τέλος παράγει αρκετά μεγάλα ποσοστά στάχτης και καπνού κατά τη καύση του.
Υπέρ
Διαθεσιμότητα, φθηνό κόστος, ανεξαρτησία από ηλεκτρικό ρεύμα.
Κατά
Υψηλή οικολογική επιβάρυνση, συχνή τροφοδοσία από το χρήστη, αποθήκευση, έλεγχος ποιότητας, αυξημένη στάχτη.
Το πέλλετ συνιστά μια συμπιεσμένη και επεξεργασμένη μορφή του ξύλου (δασικό πέλλετ). Εξαιτίας της διαδικασίας παραγωγής του σαν υποπροϊόν της υλοτομίας, έχει πολύ χαμηλά ποσοστά υγρασίας (<10%) πράγμα που υπερδιπλασιάζει σχεδόν την απόδοση του σε σχέση με το απλό ξύλο. Απαιτεί λιγότερο αποθηκευτικό χώρο και είναι συσκευασμένο σε σακιά των 15 κιλών οπότε ο καταναλωτής γνωρίζει με ακρίβεια την ποσότητα που αγοράζει. Τα ποσοστά στάχτης είναι ελάχιστα σε σχέση με το απλό ξύλο (0,3% – 0,9%), ενώ δεν παράγει σχεδόν καθόλου καπνό κατά τη καύση του καθιστώντας το ιδανικό για χρήση ακόμα και στο επιβαρυμένο αστικό περιβάλλον. Μειονέκτημα η αυξημένη τιμή του, η οποία όμως υπερκαλύπτεται και με το παραπάνω από την διαφορά στην απόδοση του.
Υπέρ
Υψηλότερη απόδοση, χαμηλή οικολογική επιβάρυνση, αυτόματη τροφοδοσία και μεγαλύτερη αυτονομία, προγραμματισμός λειτουργίας με θερμοστάτη ή και τηλεχειρισμός, πιστοποιημένη ποιότητα καυσίμου, έλεγχος ποσότητας, μικρότερη απαίτηση αποθήκευσης.
Κατά
Υψηλότερη τιμή, εξάρτηση από ηλεκτρικό ρεύμα, προσοχή στην επιλογή και τοποθέτηση καμινάδας.
Λειτουργία και ασφάλεια
Όλες οι σύγχρονες συσκευές θέρμανσης σήμερα θα πρέπει απαραίτητα να συνοδεύονται και από τα αντίστοιχα πιστοποιητικά ασφαλούς λειτουργίας. Είναι πολύ σημαντικό ο καταναλωτής να επιλέξει την ασφάλεια και όχι την οικονομία, διότι είναι σχεδόν βέβαιο ότι «η φθηνή λύση» θα κοστίσει πολύ περισσότερα στο μέλλον, ειδικά όταν πρόκειται για το χώρο διαβίωσης του. Συσκευές με έλλειψη πιστοποίησης και εργοστασιακού έλεγχου μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμου, ατελή καύση ή υπερθέρμανση, πράγμα που εγκυμονεί κίνδυνους για την ασφάλεια του χώρου αλλά και την υγεία του καταναλωτή. Έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα όπου πολύ κακές τοποθετήσεις οδήγησαν σε αναθυμιάσεις ή ακόμα και πυρκαγιές. Για το λόγο αυτό έχουν θεσπιστεί διαφορετικά στάνταρ ασφαλείας για τις συσκευές που λειτουργούν με ξύλο και άλλα για τις συσκευές με πέλλετ, με τις τελευταίες να έχουν απαραίτητα και ηλεκτρική προστασία.
Η εγκατάσταση της συσκευής επομένως πρέπει να γίνεται πάντα από κάποιον έμπειρο τοποθέτη και όχι στην τύχη, καθώς θα επηρεάσει άμεσα την απόδοση, κατανάλωση, αλλά και την ασφαλή λειτουργία της σόμπας. Ειδικά στο καύσιμο πέλλετ πρέπει η καμινάδα να είναι πάντοτε διπλού τοιχώματος, μονωμένη και τοποθετημένη με όσον το δυνατόν λιγότερες οριζόντιες διαδρομές, για να μην παρατηρούνται φαινόμενα κακής ποιότητας καύσης. Επιπλέον, η διάμετρος για το μπουρί σε όλα τα μοντέλα και τους τύπους σομπών πρέπει να είναι 8 εκατοστά, έτσι ώστε να γίνεται σωστά η εξαγωγή των καυσαερίων. Προσοχή απαιτείται στο σημείο που θα τοποθετηθεί η σόμπα, έτσι ώστε η απαγωγή των καυσαεριών να γίνεταιι αποτελεσμαυτικά με φυσικό ελκυσμό, για να αποφεύγονται φαινόμενα κακής καύσης. Γι’αυτό και συνιστάται πάντα η γνώμη έμπειρου τεχνικού που θα προτείνει τη σωστή θέση της σόμπας στο χώρο και όχι “όπου βολεύει τη νοικουρά”.
Με βάση τα παραπάνω και όταν αυτά τηρούνται, μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι οι ενεργειακές σόμπες ήρθαν για να μείνουν στην ελληνική αγορά, συνιστώνας από τις πλέον οικολογικές και οικονομικές προτάσεις για τη σύγχρονη εναλλακτική θέρμανση. Αρκετές από αυτές, μάλιστα, ενσωματώνονται ήδη από πολλούς αρχιτέκτονες και διακοσμητές στο μοντέρνο πρότυπο οικιακής αισθητικής.
Η τεχνολογία παίζει ρόλο
Το δεύτερο πράγμα που θα κληθεί κάποιος να αποφασίσει είναι το είδος της σόμπας που θα επιλέξει. Οι σόμπες στερεών καυσίμων χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, τις αερόθερμες και τις υδραυλικές. Οι αερόθερμες ζεσταίνουν απευθείας το χώρο που βρίσκονται μέσω της θερμικής ακτινοβολίας που παράγεται κατά τη λειτουργία τους, αλλά και από τον ενσωματωμένο ανεμιστήρα που διαθέτουν. Η υδραυλικές από την άλλη καλύπτουν μόνο το 30% από τη θερμική ακτινοβολία που εκπέμπουν στο χώρο και συνήθως δεν διαθέτουν ανεμιστήρα, ενώ το υπόλοιπο 70% διοχετεύεται μέσω των καλοριφέρ. Η επιλογή τους γίνεται συνήθως με βάση την επιφάνεια που ζητείται να καλυφθεί. Οι αερόθερμες σόμπες καλύπτουν ενιαίες επιφάνειες από 40 τ.μ. έως και 100 τ.μ. ενώ οι υδραυλικές τοποθετούνται συνήθως στα 100 τ.μ. και μπορούν να καλύψουν μέχρι και 200 τ.μ. ή και 300 τ.μ.
Σόμπες ξύλου αερόθερμες
Αποτελούν την πιο φθηνή και απλή λύση με τις τιμές να ξεκινούν από τα €200 με €300 και να ξεπερνούν και τα €1.000 για συγκεκριμένες επώνυμες μάρκες. Αρκετά μοντέλα διατίθενται και με ενσωματωμένο φούρνο. Οι ακριβότερες μπορεί να διαθέτουν και ανεμιστήρα για γρηγορότερη διάχυση του θερμαινόμενου αέρα στο χώρο.Η απόδοση τους κυμαίνεται γύρω στο 60% με 70%, ενώ δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις συντήρησης. H ισχύς τους ξεκινάει από τα 6 Kw, τα οποία μπορούν να θερμάνουν έως και 30 τ.μ. και φτάνει τα 20 Kw για ενιαίες επιφάνειες έως και 100 τ.μ.
Σόμπες ξύλου υδραυλικές
Πιο ακριβές στην αγορά τους από τις απλές, με τις τιμές να ξεκινούν από τα €600 και να ξεπερνούν και τα €4.000. Πολλές από αυτές διαθέτουν και ενσωματωμένο φούρνο. Για την εγκατάσταση τους απαιτείται η τοποθέτηση τους από έμπειρο υδραυλικό, με αρκετά από τα εξαρτήματα πέραν της καμινάδας να πρέπει να αγοραστούν ξεχωριστά, επιπλέον του κόστους της σόμπας (π.χ. κυκλοφορητής). Στη χρήση τους, είναι πιο αποδοτικές από τις απλές σε ποσοστό περίπου 70% με 80%, πράγμα που σημαίνει λιγότερη κατανάλωση ξύλου. Η ισχύς τους κυμαίνεται από 9 Kw για χώρους των 50 τ.μ. και φτάνει έως και τα 30 Kw για κάλυψη χώρων μέχρι και 200 τ.μ.
Σόμπες πέλλετ υδραυλικές
Αποτελούν την πιο ακριβή αλλά και σύγχρονη πρόταση στον τομέα της οικιακής θέρμανσης με σόμπες. Ουσιαστικά είναι μίνι λέβητες που χρησιμοποιούν οικολογικό καύσιμο πέλλετ για να θερμάνουν τα σώματα του καλοριφέρ αλλά μπορούν να προσφέρουν και ζεστό νερό χρήσης αν συνδεθούν με μπόιλερ. Οι τιμές τους ξεκινούν από τα €1.500 για μια σόμπα των 15 Kw που μπορεί να καλύψει 120 τ.μ. με 130 τ.μ. και μπορεί να ξεπεράσει και τα €6.000 για σόμπες/λέβητες των 34 Kw που προτείνονται για χώρους 300 τ.μ. Η αποδόσεις τους είναι πάνω από 90%, πράγμα που σημαίνει εξαιρετική οικονομία στο καύσιμο. Απαιτούν όμως σοβαρή επαγγελματική εγκατάσταση από εξειδικευμένο υδραυλικό, ενώ διαθέτουν κυκλοφορητή, ενσωματωμένο θερμοστάτη χώρου και ό,τι χρειάζεται για την άμεση σύνδεση τους στο δίκτυο του σπιτιού.
Σόμπες πέλλετ αερόθερμες
Σίγουρα πιο ακριβές από αυτές του ξύλου με τις τιμές να ξεκινούν από τα 800€ για τα μικρότερα μοντέλα των 6Kw, ενώ μπορεί να ξεπεράσουν και τα 3.000€. Όλες οι σόμπες πέλλετ διαθέτουν ενσωματωμένο ανεμιστήρα για την απόδοση της θερμότητας και θερμοστάτη με τον οποίο διευκολύνεται η ρύθμιση της θερμοκρασίας του χώρου. Κάποια μοντέλα μπορεί να διαθέτουν και υποδοχή για αεραγωγούς, δηλαδή μπορούν να θερμάνουν από 2 έως και 4 διαφορετικά δωμάτια ενός σπιτιού μέσω εύκαμπτων σωληνώσεων. Η λειτουργία τους χαρακτηρίζεται από την απλότητά της, αφού τελείται με το πάτημα ενός κουμπιού, ενώ τα πιο μεγάλα μοντέλα διαθέτουν και τηλεχειρισμό. Ένα από τα πλεονεκτήματα τους είναι η αυτονομία τους, καθώς διαθέτουν ενσωματωμένη αποθήκη για το καύσιμο πέλλετ. Είναι πολύ πιο αποδοτικές από τις αντίστοιχες ξύλου σε ποσοστά που ξεπερνούν το 90%. Αυτό πρακτικά σημαίνει μικρότερη εγκατεστημένη ισχύς για τις ανάγκες του ίδιου χώρου σε σχέση με τις απλές ξυλόσομπες. Ξεκινούν από τα 6 Kw για χώρους 50 έως 60 τ.μ. και φτάνουν μέχρι και τα 12 Kw που μπορούν να καλύψουν μέχρι και 100 τ.μ. Για τις σόμπες που μπορούν να συνδεθούν με αεραγωγούς, η εγκατεστημένη ισχύς ξεκινάει από τα 12 Kw και μπορεί να φτάσει και τα 20 Kw για επιφάνειες έως και 140 τ.μ.
Άρθρο του Σταύρου Καραβασιλειάδη